Antarktika’daki Yanardağlar ve Küresel Isınmanın Etkisi
Antarktika’nın Transantarktik Dağları, doğu ve batı olarak ikiye ayrılan bir kıtayı oluşturur. Bu dağlar arasında ünlü Erebus Dağı gibi dev volkanlar bulunmakla birlikte, çoğu insan tarafından pek bilinmeyen ve bazıları buzun altında bile gömülü olan yanardağlar da yer alır.
Yer altındaki buz tabakalarının erimesi sadece deniz seviyesinde yükselmeye neden olmakla kalmaz, aynı zamanda yer altındaki kayaların üzerine binen basıncı da azaltır.
Live Science’da yer alan bir habere göre, bu durum Antarktika’da volkanik aktivitelerde bir artışa yol açabilir. Coonin ve ekibinin yaptığı simülasyonlar, Antarktika’daki buz kaybının gömülü yanardağlardaki patlama sıklığını ve büyüklüğünü artırabileceğini göstermektedir.
Buzun erimesi, yer altındaki magmanın üzerindeki basıncı azaltarak sıkışmış magmanın genişlemesine sebep olur. Bu genişleme, magma odalarının duvarlarına daha fazla basınç uygular ve patlamaları tetikleyebilir.
Ayrıca bazı magma odaları, genellikle magmanın içinde çözünmüş halde bulunan uçucu gazları içerir. Buz eridiğinde bu gazlar, soda şişesinin açılmasıyla meydana gelen karbonatlaşmaya benzer bir şekilde hızla dışarı çıkar ve odadaki basıncı artırır.
Buz altı yanardağlarının patlamaları yüzeyde hemen fark edilmeyebilir, ancak bu durum buz tabakası üzerinde ciddi sonuçlar doğurabilir. Patlamalardan yayılan ısı, yüzeydeki buzun erimesini hızlandırabilir ve üstteki buz tabakasını zayıflatabilir.
Bilim insanları, bu sürecin oldukça yavaş ve yüzlerce yıl boyunca gerçekleştiğini belirtmektedir. Ancak bu, insan kaynaklı küresel ısınma durdurulsa bile geri bildirim döngüsünün devam edebileceği anlamına gelir.
Son buzul çağında Antarktika’daki buz tabakasının çok daha kalın olduğu düşünülmektedir ve aynı basınç azaltma ve magma genişleme süreçlerinin geçmiş patlamalara katkıda bulunmuş olabileceği öne sürülmektedir.
Antarktika’daki olası volkanik aktiviteler, kıtanın ekosistemi için olduğu kadar küresel deniz seviyeleri ve iklim üzerindeki etkileri nedeniyle de büyük önem taşımaktadır.
